ลักษณะปาน เคยได้กล่าวมาแต่แรกว่า ปานมีส่วนให้โทษมากกว่าให้คุณ ลักษณะปานพิจารณาตามสีของปาน จะพบว่า มี 3 สี คือ
(1) ปานสีขาว ขาวหม่น คนผิวดำจะมองเห็นได้ชัด คนผิวขาวอาจจะมองไม่เห็น ชัดเจนนัก
(2) ปานสีแดง ปนสีดำเล็กน้อย หรือสีค่อนข้างเขียว
(3) ปานสีดำ ดำสนิท
1. ผู้ใด (ชาย-หญิง) มีปานที่บริเวณใบหน้าไม่ว่าที่ใด ๆ ทายว่า ผู้นั้นเสมือนมีตราอัปมงคลตรึง อยู่บนเสนทางชีวิต ไม่มีทางให้คุณใด ๆ ทั้งสิ้น มีแต่จะทำให้ตนอัปยศอดสู
มีปมด้อยอย่างเดียว
2. ผู้ใดมีปานบริเวณลำคอ ทายว่า ผู้นั้นมักเย่อหยิ่งไม่ค่อยสมาคมกับใคร ๆ มักเก็บตัวแต่มีสติปัญญา ความสามรถในการงานดี
3. ผู้ใดมีปานที่ต้นคอ ทายว่า ผู้นั้นหากร่ำเรียนศาสตร์ลึกลับ เช่น ดาราศาสตร์ หรือโหราศาสตร์ ท่านว่าจะประสบความสำเร็จ จะมีชื่อเสียงเรืองนามเป็นที่ปรากฏแก่ชนทั่วไป
4. ผู้ใดมีปานเล็ก ๆ สีเขียวที่ริมฝีปาก ทายว่า ผู้นั้นจะเจรจาพาทีเป็นที่สบอารมณ์ ของคนทั่วไป ทำราชการจะก้าวหน้า ทำการค้าจะรุ่งเรือง เป็นนักการเมืองจะมีชื่อเสียงโด่งดัง
หากมีไฝปรากฏอยู่ด้วยยิ่งเสริมอำนาจวาสนามากขึ้น
5. ผู้ใดมีปานเป็นรูปราชสีห์ ช้างสาร หรือเทวดา ไปมีที่ใด ๆ ทายว่า ผู้นั้นจะประสบความสำเร็จ ทางการมีอำนาจวาสนา มีตะบะเดชะมาก หากเป็นสมณะชีพราหมณ์ยิ่งดีนัก จะมีคนขึ้นคารวะ
ไม่อดอยากทางลาภสักการะ หากเป็นฆราวาสมักชอบเรียนวิชาลึกลับ เป็นหมอดูจะทายแม่นยำ ดังตาเห็น
6. ผู้ใดมีปานที่นมซ้าย ทายว่า ผู้นั้นจะอยู่ร่มเย็นเป็นสุข มีทรัพย์สินเงินทอง ข้าทาสบริวารมาก ถ้าเป็นชายจะเป็นที่พึ่งของญาติพี่น้อง เป็นหญิงจะมีแม่ศรีเรือน มีลูกเต็มบ้านหลายเต็มเมือง
ดีนักแล
7. ผู้ใดมีปานที่นมขวา ทายว่า ผู้นั้นจะต้องทำงานมากได้รับความลำบากยากไร้ ไม่มีญาติมิตรหรือ ลูกหลานยำเกรง พึ่งใครมักจะถูกปฏิเสธ จะหย่าร้างกับคู่ครอง เป็นสมณะชีพราหมณ์
จึงจะดี
8. ผู้ใดมีปานที่กลางอกระหว่างนมทั้ง 2 หรือใต้หรือเหนือราวนม ทายว่า ผู้นั้นเมื่อน้อยจะมีความทุกข์ เมื่อเข้าสู่วัยกลางคนจะพบกับความสำเร็จในการเลือกคู่ควร เมื่อเข้าสู่วัยชรา
จะมีทรัพย์สิน เงินทองข้าทาสบริวารมากดีนักแล
9. ผู้ใดมีปานที่ใบหูขวา ทายว่า ผู้นั้นจะมีความสุข ทำอะไรมีคนช่วยเหลือเจือจุน ไม่เดือดร้อน เป็นคนเห็นการณ์ไกล ไปสารทิศใด คนมักยำเกรง เป็นข้าราชการ พ่อค้าดีนักไม่เดือดร้อน
10. ผู้ใดมีปานที่ใบหูซ้าย ทายว่า ผู้นั้นมีความกังวลใจ เกี่ยวกับญาติพี่น้อง ไม่มีคนเห็นใจ ทำอะไรหรือมีทรัพย์สินมักมีคนมาเบียดเบียน ต้องช่วยเหลือคนอื่นอยู่ร่ำไป
11. ผู้ใดมีปานที่ฝ่ามือหรือหลังฝ่ามือขวา ทายว่า ผู้นั้นมีสติปัญญาความคิดริเริ่มดี มักขายปัญญาให้คนอื่น ตัวเองสร้างตัวไม่ค่อยได้ ต้องพึ่งพาอาศัยคู่ครองจึงจะก้าวหน้า
12. ผู้ใดมีปานที่ฝ่ามือหรือหลังมือซ้าย ทายว่าผู้นั้นจะมีความสุขเงินทองของใช้ เมื่อเข้ามาให้ใช้มือซ้ายนี้เก็บจะยั่งยืนไม่สูญหายเป็นที่พึ่งของคนทั่วไป
13. ผู้ใดมีปานในช่องหู ไม่ว่าขวาหรือซ้าย ทายว่าผู้นั้นจะมีความสุขความเจริญ ในกิจการงาน ๆ ทั่วไป มีทรัพย์สินเงินทอง ของใช้มากแต่จะมีลูกหลานนำความเดือดร้อนมาให้เนือง ๆ
ท่านว่า สุขเพียงกายแต่ทุกข์ใจเกี่ยวกับบริวารมาก
14. ผู้ใดมีปานที่รักแร้ หรือต้นคางไม่ว่าข้างใด ทายว่า ผู้นั้นจะลำบากกายใจเมื่อวัยหนุ่มวัยสาว ต่อเมื่อมีครอบครัวแล้วจะทำมาค้าขึ้น เจริญรุ่งเรืองดีจะสุขกายสบายใจ ตลอดชีวิต
15. ผู้ใดมีปานที่หัวนม ไม่ว่าขวาหรือซ้าย ทายว่า ผู้นั้นอาภัพจะทำมาหากินลำบาก ลูกหลานจะไม่เลี้ยงดู เมื่อวัยชราจะตกระกำลำบาก ควรสะเดาะเคราะห์เมื่อย่างเข้าวัยเบญจเพส (อายุ 25 ปี)
และเมื่ออายุ 45 ปี จะดี
16. ผู้ใดมีปานที่บังคับ คือ ที่ระหว่างคิ้ว อก ไหล่ กลางหลังพอดี ทายว่า ผู้นั้นอัปมงคล ไม่มีความสุขสบายเท่าที่ควร
17. ผู้ใดมีปานที่ปานบริเวณท้องน้อย ทายว่า ผู้นั้นจะเป็นคนอุดมสมบูรณ์ ไปด้วย โภคสมบัติทรัพย์สินเงินทอง ข้าทาสบริวาร จะมีคู่ครองที่หลงใหลรักใคร่ เลี้ยงดูให้สุขกาย สบายใจ
แต่ท่านว่าผู้นั้นมักมากในกามารมณ์ยิ่งนักแล
18. ผู้ใดมีปานที่เนินหรือโคนของลับ ทายว่าผู้นั้นมีเสน่ห์ เจรจาพาทีเป็นที่สบอารมณ์ของต่างเพศทั่ว ๆ ไป มักมีรสนิยมทางเพศสม่ำเสมอ เจ้าชู้ไม่รู้จักอิ่มในกามคุณ
19. ผู้ใดมีปานที่แคมของลับ (หญิง) หรือลำลึงค์ (ชาย) ทายว่าผู้นั้นมีความสนุกสนานร่าเริงอยู่เสมอ มักมากในกามารมณ์ มักผิดลูกผิดคู่ของชาวบ้านไม่เลือกเวลาสถานที่
จะสุขทางกามคุณแต่จะทุกข์ทางทรัพย์สินเงินทอง มักประสบความเสื่อมเสียในทางชื่อเสียง อนึ่ง ถ้าเป็นชายจะได้หญิงหม้ายเป็นภรรยา หากเป็นหญิงจะเป็นเมียน้อยเขาแล
20. ผู้ใดมีปานที่ตะโพก หรือที่ของลับ ทายว่า ผู้นั้นมักเป็นคนชอบสนุกสนาน ไม่มีความคิดอ่านในเรื่องการสร้างตัว มักเย่อหยิ่งจองหอง เมื่อวัยหนุ่มสาว จะมีเงินทองของใช้มาก
แต่หาความสุขไม่ค่อยมี เมื่อเข้าวัยชราจึงจะพบกับความสุขสบาย
21. ผู้ใดมีปานที่ตา ทายว่า เป็นชายใช้ไม่ได้ ไม่เป็นเหย้าเป็นเรือน เสพลเฮฮา ชอบสนุกไม่นึกถึงอนาคต หากเป็นหญิงทายว่า ถ่อยนัก อาภัพเหลือเกิน มีลูกก็เลี้ยงไม่ได้ มีสมบัติก็รักษาไม่คุ้ม
22. ผู้ใดมีปานที่หน้าผาก ทายว่าผู้นั้นอาภัพอับโชควาสนาหากินไม่ทันเพื่อนบ้าน ไปไหนมาไหนมักเป็นคนมีปมด้อย ทำไร่นาค้าขายในชนบทเจริญก้าวหน้ากว่าอย่างอื่น
23. ผู้ใดมีปานที่บริเวณขาหนีบใกล้ทวารหนัก ทายว่า ผู้นั้นมักมากในกามารมณ์ จะมากชู้หลายคู่นอน มีรสนิยมทางเพศต่ำ มักชอบเพศตรงข้ามที่มีวัยแก่หรือน้อยกว่าตนมาก ๆ
วัยหนุ่มสาวดี เข้าสู่วัยกลางคนปานกลาง วัยชราจะลำบาก
24. ผู้ใดมีปานที่ตะโพกย้อย ทายว่า ผู้นั้นมีอารมณ์ทางเพศสม่ำเสมอ รุนแรง จะหาความสุขทางครองเรือนได้ยาก วัยสาวมักมีคู่หลายคน เข้าสู่วัยกลางคนและชราจึงจะสุขกายสบายใจ
25. ผู้ใดมีปานที่ตรงบริเวณขาอ่อน ไม่ว่าขวาหรือซ้าย ทายว่า ผู้นั้นจะมีความฉลาดในการเลือกคู่ก็ต่อเมื่อสูญเสียเงินทอง หรือความบริสุทธิ์ไปก่อนแล้ว จะมีความสุขสมหวัง
เมื่อวัยกลางคนไปแล้ว
26. ผู้ใดมีปานที่ข้อพับแขนหรือขา ทายว่า ผู้นั้นเป็นคนจัดจ้นเจรจาพาทีมักอ้าง คนใหญ่คนโตมาบังหน้า มักมากในกามารมณ์ มีรสนิยมทางเพศสูง เก็บความรู้สึกไม่ค่อยอยู่
มักระบายออกทางวาจา แลฯ
อนึ่ง ผู้ใดไม่มีไฝหรือปานในร่างกายแล ท่านว่า ผู้นั้นเป็นคนอาภัพอัปลักษณ์ที่สุด ไม่มีไฝ
อนึ่ง ต้องมีปาน หรือมีแต่ไฝไม่มีปานเลยยิ่งดี หากมีแต่ปานไม่มีไฝท่านว่าไม่ดีแลฯ
